HOMO PATIENS I ZDOLNOŚĆ DO WEWNĘTRZNEJ WOLNOŚCI. "PIETÀ DELL'ISOLA" GUSTAWA HERLINGA-GRUDZIŃSKIEGO

Twórczość Gustawa Herlinga-Grudzińskiego jest zjawiskiem wyjątkowym i trudno z czymkolwiek porównywalnym. Figura homo patiens jest charakterystycznym rysem pisarstwa autora Dziennika pisanego nocą. W twórczości Herlinga ciało jest nośnikiem pamięci. Bohaterowie autora Innego świata bardzo często są fizycznie naznaczeni przeżytym lub przeżywanym cierpieniem, tak fizycznym, jak i duchowym. Figura człowieka cierpiącego służy Herlingowi do prezentacji nie tyle prezentacji osobistych przeżyć, co pokazaniu kondycji ludzkiej, której głównym składnikiem jest cierpienie. Pogląd ten Herling-Grudziński wyniósł z jercewskiego łagru. Opowiadanie Pietà dell’Isola stanowi ciekawą kontynuację motywu człowieka cierpiącego, zauważoną już w Innym świecie. I tak, jak w przypadku innych tekstów Herlinga, w tym opowiadaniu również motyw ludzkiego cierpienia nierozerwalnie łączy się z kwestią wewnętrznej wolności.