Dylematy budowania bezpieczeństwa społecznego

Pojęcie bezpieczeństwa społecznego kojarzy się ze spokojem, dobrostanem i przewidywalnością. Można je ujmować na poziomie rozważań o zakresie integracji społecznej, relacji między jednostkami i grupami społecznymi, kompetencjami dla rozwoju współdziałania i solidarności oraz wzorcami kulturowymi. Nobilitacja bezpieczeństwa społecznego we współczesnym świecie jest nieodłącznie związana z dążeniem do poprawy jakości życia i ochroną przed zagrożeniami. W literaturze pojęcie bezpieczeństwa społecznego doczekało się wielu definicji. Ich pierwowzorem są rozważania autorów w ramach dyscypliny naukowej, jaką jest polityka społeczna, która z kolei jako działanie praktyczne jest ważnym narzędziem dążenia do kształtowania bezpieczeństwa społecznego. Szczególna rola jest tu przypisywana polityce socjalnej, systemom zabezpieczenia społecznego oraz podmiotom odpowiedzialnym za kształtowanie warunków rozwoju społecznego. Dylematy bezpieczeństwa społecznego odnoszą się zatem do zagadnień związanych z historycznie ukształtowaną aktywnością państwa i warunkami do urzeczywistniania się aktywności obywatelskiej. Istotą jest tu nie tylko legitymizacja władzy i kreowane przez nią sposoby rozwiązywania kwestii społecznych, ale też nieustanne monitorowanie zagrożeń społecznych i uruchamianie działań prewencyjnych. Bezpieczeństwo społeczne jest szczególną wartością w życiu społecznym. Odwołuje się ono do wartości uniwersalnych, tworzących „przyjazne człowiekowi światy”, określoną kulturę bezpieczeństwa, a wraz z tym warunki postępu społecznego. Ważne jest zatem badanie zależności między poziomem bezpieczeństwa społecznego a kulturą bezpieczeństwa. Istotnymi czynnikami są tu zasady funkcjonowania najważniejszych instytucji społecznych odpowiedzialnych za kreowanie ładu społecznego oraz tworzenie możliwości dialogu społecznego, partycypacji, solidarności, zdolności do działania na rzecz dobra wspólnego i obywatelskości. Wszystko to odnosi się do stanu świadomości społecznej obywateli, stanowiącej podłoże kształtowania bezpieczeństwa społecznego.