Rojny i gwarny blask kultury. Literacka varietas i historyczne multum tekstów

Tom obejmuje eseje z zakresu literaturoznawstwa i otwiera się na wszystkie dziedziny humanistyki, gromadząc interdyscyplinarne rozprawy. Antoni Czyż prezentuje wyniki badań z pogranicza historii i teorii literatury oraz historii idei i duchowości, otwierając się na historię kultury. Stałym tłem jest historia mistycyzmu. Monografia obejmuje szerokie spektrum zjawisk od epok minionych do czasów współczesnych. Analizy i interpretacje odnoszą się do arcydzieł literatury średniowiecznej, jak Bogurodzica, i literatury renesansowej, dzieł epok baroku i oświecenia, ale także zjawisk XX wieku. Wśród autorów znajdują się: neołaciński poeta Klemens Janicki, Jan Kochanowski jako autor Trenów, barokowa mistyczka Magdalena Mortęska, poeta Józef Baka i jego Uwagi, poeta Tomasz Kajetan Węgierski, a także myśliciel modernizmu Stanisław Brzozowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), Witold Gombrowicz, prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński, włoska mistyczka i dziecko Antonietta Meo, Agatha Christie pisząca o zbrodni, współczesny poeta Kazimierz Świegocki, geniusz kina Federico Fellini i Andrzej Żuławski jako pisarz i reżyser filmowy oraz wiele innych zjawisk...

Inspiracji metodologicznej do podjętej pracy dostarczyły przede wszystkim Fernand Braudel i koncepcja „długiego trwania” [longue durée] zjawisk kulturowych, a także Martin Heidegger i ujęcie literatury jako śladu bytu. Simone Weil i jej idea zakorzenienia [l'enracinement].